Faydalı Bilgiler (Akü)

Akü'nün tarihçesi

1800-Alessandra VOLTA, İtalya'da gümüş ve bakır disklerinden tuzlu suda ilk kez doğrudan akım elde eder. 
1859-Gaston PLANTE, saf kurşun yapraklarından ilk aküyü üretir.Ancak kullanım şarj/deşarj verimsizliği nedeniyle çok sınırlıdır. 
1881-FAURE, akü plakalarını kurşun birleştiricileriyle sıvıyarak "hamurlu plakayı" keşfeder ancak hamur plakasındaki yapışma özelliği zayıfıtr. 
1881-1890 tarihleri arasında birçok bilim adamı kurşun plaka yerine, pastayı daha iyi tutup destekleyecek ızgara üzerine çalşırı. Bunların arasında SELLON ilk antimuanlı kurşunu kullanan, CORRENS'de 1888'de özel çiftli ızgarayı oluşturandır. 
1900-Akü sanayi bu yıllarda başladı. O tarihe kadar ilk aküler STASYONER uygulamalarda kullanıldı

Akümülatörün araçta görevi nedir ?

Otomobil veya kamyon akümülatörlerinin araçlarda birçok işlevi vardır. En önemli görevleri marş motorunu çalıştırmak ve aracı hareket ettirmektir. Bunun yanında otomobilde alternatörün ihtiyacı karşılayamadığı durumlarda ilk ateşleme, far lambalarının yanması, ısıtıcılar, havalandırma, radyo gibi sistemin diğer enerjiye ihtiyaç duyan bölümlerine elektrik sağlar. Ayrıca aküler aracın voltaj kontrol sisteminin bütünü oluşturarak araçtaki bilgisayar hafızalarını, far ve radyoları elektriksel dalgalanmalardan korur.

Günümüzde araçlar yolculuk bittikten sonrada çalışmaya devam eden birçok elektrikli cihazdan oluşmaktadır. Bilgisayarlar ve saatler 24 saat akım çekmekte, araç hareket ettikten sonra çalışan fanlar zaman kontrollü olmakta ve yüksek akım çekmekte, sık kullanılmasalar da 30 watt ve daha güçlü radyolar ve kapıların açılması ile devreye giren çok sayıdaki aydınlatma lambaları elektrikle çalışmaktalar.

Aynı zamanda yakıttan tasarruf istekleri daha küçük, hafif ve verimli parçaların üretilmesi yönünde üreticileri zorlamaktadır. Daha fazla parça küçük motor bölümlerinde iç içe bir arada durmakta ve bu da motor kapağının altında sıcaklık yükselmelerine neden olmaktadır. Ve sıcaklıkta akümülatörün ömrünü kısaltmaktadır.

Bugünün otomobillerinde modern akümülatörler zorlukla çalışmaktalar. Ne kadar akümülatörleri zorlarsak bağımlılığımız o kadar artmakta. Akümülatörlerin bilgi ile kontrol edilmesi kar hissenizi artırarak müşterilerinize verdiğiniz zahmetsiz hizmet işinizdeki karınızı artıracaktır.

Bu el kitabıyla akümülatörlerin çalışmasını bakımını ve test edilmesini daha iyi anlayabileceksiniz buda müşterilerin talep ettiği kaliteli hizmeti vermenizi sağlayacaktır.

Akümülatörün araca takılması sırasında yapılması gereken işlemler nelerdir ?

1. Yerine takılacak akümülatörün tavsiye edilen ölçü ve çeşide uyup uymadığı, iyi şarjlı olup olmadığına ve elektrolit seviyesi kontrol edilir.

2. Akü temizlenerek ve kurulanarak darbeli olup olmadığı kontrol edilir.

3. Akünün yerleştirildiği yerinde iyice temizlenmesi gerekir. Eğer metal ise tel fırça ile fırçalanır karbonat ve su ile temizlenerek korozyon önlenir.

4. Kablolar ve bağlantı yerleri temizlenmeli ve bağlantı yerlerinde korozyon olup olmadığı kontrol edilmelidir. Gerekirse kablolar değiştirilmelidir. Çünkü çürümüş kablolar ilk enerjiyi belirli düzeyde düşürürler.

5. Yeni akü bağlantıları en iyi şekilde verecek pozisyonda yerleştirilmelidir. Akünün ters yerleştirilmesi elektrik sisteminde ciddi zararlara yol açabilir.

6. Tutturma kelepçelerini kuvvetle sıkıştırılır.

7. Starter/solenoid kabloları (+) pozitif kutup başına yerleştirilir ve emniyete alınır. Kablonun kutup başını fazla germediğinden emin olunmalıdır.

8. Yer kablolarını (-) negatif kutup başına yerleştirilir ve emniyete alınır. Kablonun kutup başını fazla germediğinden emin olunuz. Yer kablolarını bağladıktan sonra sakın tekrar sıcak kutup başına dönmeyin.

9. Motoru çalıştırın ve motorun hızı arttıkça ateşleme uyarı lambasının söndüğünden ve ampermetrenin şarj gösterdiğinden emin olun.

10. Eğer ateşleme uyarı ışığı sönmüyorsa motoru durdurun alternatör-regülatör sistemini kontrol edin.

Uyarı: Eğer geçici akü takılıyorsa özellikle aşağıdaki konulara dikkat ediniz:

Akümülatörün boyundaki bir değişiklikten dolayı kutup başlarının motorun herhangi bir bölümüne değerek kısa devre yapmaması için kontrol edilir.

Eğer akünüzün yerine konacak akü setse ve seri veya paralel bağlanmış akülerden oluşuyorsa tekrar birleştirdiğinizde orijinal şeklini verdiğinizden emin olun.

Özellikle kalıplı vida ve cıvataları gevşetmeyiniz. Yandan kutup başlılar için 5-10 arasında ingiliz anahtarı çivili kutup başlarında 10-15 ingiliz anahtarı kullanılır. Kutup başlarını daha kolay bağlantıyı sağlamak için hiç bir şekilde kesmeyin veya delmeyin.

Modern araçlar bilgisayar kontrollü sistemlerle donatılmış durumdadır. Akü bağlantısındaki bozukluk programları bozar. Tekrar yerleştirirken üreticinin tavsiyelerini takip edin.

Akü ile ilgili terimler

Akü, Elektrik enerjisini, kimyasal enerji olarak depo eden ve ihtiyaç halinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaza denir.
Akü türleri ve kullanım alanları aşağıdaki gibidir;
• Kurşun-asit Akü: Otomobiller, kamyonlar, traktörler vb.
• AGM: Sabit tesisler, UPS’ler, tekneler, santraller vb.
• Jel Akü: Denizcilik sektörü, güneş enerji sistemleri vb.

TANIMLAR
• Izgara / Expanded Metal
• Pozitif Plaka
• Seperatör
• Negatif Plaka
• Grift
• Pozitif Plaka Grubu
• Kutupbaşı
• Negatif Plaka Grubu
• Kutu
• Kapak
• Buşon

IZGARA:
Üzerine aktif malzeme (hamur) sıvanan, elektrik akımını ileten kurşun iskelettir.

AKTİF MALZEME:
Çeşitli kimyasalların karışımdan oluşan, akü içinde asit ile reaksiyona girerek akünün kapasitesini ve marş gücünü oluşturan hamur şeklinde malzemedir.

SEPERATÖR:
Malzemesi PE, PVC, Glassmat olan, Pozitif (+) ve Negatif (-) plakaların birbirine temas ederek Kısa Devre oluşmasını etkileyen malzemedir.                     

İndikatör:
Akü içerisinde takılı bulunduğu hücreye ait asit yoğunluğunu gösteren plastik malzemedir.

Hidrometre (Bome):
Akü içerisindeki asit yoğunluğunu ölçmek için kullanılan ölçüm aletidir. 

KAPASİTE (Ah):
Tam olarak şarj edilmiş bir akünün belirli bir zaman diliminde (saat, Hr) belirli bir oranda (Amp, A) belirli miktarda elektriği (Amp-Hr, AH) verme kapasitesidir.

AMPER:
Bir devreden geçen elektrik akışının veya akımın ölçü birimidir. Amper Saat (Amp-Hr, AH) – Amper olarak akımın saat olarak deşarj süresi ile çarpılması ile elde edilen bir akünün elektrik depolama kapasitesinin ölçü birimidir. (Örnek: 20 saat boyunca 5 amper veren bir akü 5 amper x 20 saat = 100 Amp-Hr (amper saat) kapasiteye sahiptir.)

AKIM:
Elektrik akış oranı veya bir iletken boyunca elektronların hareketi. Akım ölçü birimi amperdir.

HÜCRE:
Bir seri pozitif, negatif plakalar, elektrolit, ayırıcılar ve gövdeden oluşmuş aküdeki temel elektro kimyasal akım üretim birimidir. 12 voltluk kurşun asit aküde altı hücre vardır.

VOLTAJ (V):
Elektrik potansiyelinin ölçü birimidir. Akımın devre üzerindeki hareketini sağlayan elektriksel basınçtır. Birimi Volt (V)’dur.

MARŞ GÜCÜ (CCA):
-17,8 °C (0 °F) sıcaklıkta bir kurşun akünün hücre başına en az 1,2 voltta 30 saniye boyunca verebileceği amper sayısıdır. Aküden bir seferde çekilebilecek maksimum akım miktarını belirler. Birimi Amper (A)’dır. DIN,EN,IEC,SAE,JIS,TS normlarda olabilir.